Klauzula środowiskowa
- Danish flags. Denmark obtained a special environmental clause in the Single European Act. (Photo: Notat)
W 1987 Jednolity Akt Europejski wprowadził podejmowanie decyzji kwalifikowaną większością głosów w dziedzinach, które miały wpływ na handel pomiędzy Państwami Członkowskimi (Rynek Wewnętrzny). Dania, w szczególności, obawiała się, że w ten sposób jej standardy środowiskowe zostaną obniżone. Większościowy głos innych państw w interesie harmonizowania standardów rynku wewnętrznego mógłby zdominować duńskie przepisy środowiskowe. Dlatego Dania otrzymała tak zwaną “gwarancję środowiskową” pozwalającą Państwom Członkowskim na zarówno utrzymanie jak i wprowadzanie bardziej rygorystycznych standardów środowiskowych niż przewiduje minimalny poziom ustalony kwalifikowana większością.
"Gwarancja" ta umożliwiła duńskiemu rządowi na wygranie referendum zatwierdzającego Jednolity Akt Europejski. Referendum zostało zwołane przez rząd mniejszościowy przeciwko woli większości w duńskim parlamencie.
Kauzula ta została zawarta w Traktacie z Amsterdamu a jej ważność zakwestionowana sześć miesięcy później, kiedy Komisja odmówiła zgody na specjalne duńskie przepisy dotyczące rakotwórczych azotanów i siarczynów. W 2003, Trybunał Europejski pozwolił Danii na utrzymanie jej przepisów dotyczących azotanu, ponieważ Komisja zignorowała raport Komitetu UE ds. Zdrowia. Jednakże duńskie przepisy odnoszące się do siarczynów zostały wyjęte spod prawa. Klauzula została pomyślnie zastosowana jedynie w przypadku ustanowienia zakazów dotyczących fenycyklidyny w różnych Państwach Członkowskich, choć pod warunkiem, że produkcja fenycyklidyny będzie zakazana we wszystkich Państwach Członkowskich.
Klauzula znalazła również zastosowanie przeciwko rakotwórczemu impregnatowi, choć pod warunkiem, ze nie dojdzie do zakłóceń na rynku wspólnotowym.
Obecnie klauzula jest zawarta w Art. 95 TWE i powtórzona w art. III - 65.4
W 2003 Dania wygrała sprawę dotyczącą azotanu w mięsie, ponieważ Komisja zlekceważyła raport własnego komitetu naukowego. Jednakże Dania przegrała proces w sprawie siarczynów.
Uwagi
- Specjalne przepisy UE w dziedzinie środowiska dopuszczają jedynie normy minimum. Państwa Członkowskie mogą wprowadzać dodatkowe, bardziej rygorystyczne przepisy, jeżeli tego chcą. W przypadku krajów z wyższymi standardami ochrony środowiska problem pojawia się w momencie, gdy ustawy dotyczące środowiska przyjmowne są w ramach wspólnego rynku, jako że podstawowym celem wspólnego rynku jest harmonizacja wszystkich jego zasad.
- Termin klauzula środowiskowa jest również stosowany w przypadku klauzuli, która może zostać zawarta w porozumieniu handlowym i zapewniać przestrzeganie przez producenta pewnych zasad ochrony środowiska.
