Wzmocniona współpraca

The European Council must unanimously approve any "enhanced co-operation" (Photo: European Commission)

Traktat z Amsterdamu z 1998 pozwolił poszczególnym Państwom Członkowskim na nawiązanie bliższej współpracy miedzy sobą, mogąc wykorzystywać wspólne instytucje UE, pod warunkiem, że żadne porozumienia nie naruszą dorobku prawnego  UE i Wsplnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczestwa WPZiB.

Jakakolwiek forma wzmocnionej współpracy musi być zatwierdzona na podstawie jednomyślnej decyzji Rady Europejskiej. Pozwala to pojedynczemu krajowi na zawetowanie takiego wniosku. Stąd trudno było zrealizować ten zapis i nie był on nigdy zastosowany.

Począwszy od 1 lutego 2003 Traktat z Nicei dopuszcza wzmocnioną współpracę pomiędzy 8 państwami pod warunkiem, że jest zatwierdzona na podstawie jednomyślnej, z wyjątkiem obszarów podlegajacych wyłącznym kompetencjom UE, porozumień wojskowych i w sprawie obrony.

Uwagi

Niektórzy Eurokrytycy uważają wzmocnioną współpracę podgrup państw członkowskich UE za dostarczenie prawnego instrumentu do utworzenia dwuwarstwowej UE, UE dwóch kategorii. Jeżeli grupa Państw Członkowskich wystarczająco duża, aby posiadać większość w UE, postanawia podejmować decyzje we własnym gronie, będzie ona w stanie kontrolować UE bez konsultowania pozostałych państw członkowskich.

Przez innych jest ona postrzegana jako instrument elastyczności.

W przyszłości

Konwent zaproponował dwa rodzaje wzmocnionej współpracy w ramach obrony - współpracę strukturalną i normalną, wzmocnioną wsółpracę. Różnica polega na tym, że w przypadku współpracy strukturalnej wymagane są większe możliwości wojskowe, jako pierwotny warunek uczestnictwa, co nie ma zastosowanie w przypadku normalnej wzmocnonej współpracy. Zobacz Projekt Konstytucji, Art.I-40, I-43 i III-213