Przejrzystość oznacza możliwość przeglądania na wylot procesu decyzyjnego oraz posiadanie dotępu do dokumentów i spotkań.
Większość postępu w odniesieniu do przejrzystości w ramach UE zostało osiągnięte przez Trybunał Europejski. Zmusił on instytucje do oceniania dokumentów w indywidualny sposób, zamiast odrzucania wniosków hurtowo.
Postęp wypracowany przez Trybunał stanowi obecnie część przepisów dotyczących przejrzystości przyjętych za pomocą procedury współdecydowania oraz kwalifikowanej większości na podstawie in May 2001.
The legal base for transparency is now Art. 255 TWE.
Wnioski o dostęp do dokumentów muszą być przetworzone przez instytucje w ciągu 15 dni roboczych, jednakże zwykle oczekują one 10 dni na rejestr po otrzymaniu listu oraz mogą prosić o wydłużenie terminu o 15 dni – a następnie odmówić wydania decyzji. Osoby prywatne mają wtedy prawo do przesłania instytucji nowego wniosku, proszącego o ponowne rozważenie decyzji, oraz w ostateczności zwrócić się do Rzecznika Praw Obywatelskich bądź Trybunału Europejskiego.
Instytucje poprawiły swoją przejrzystość poprzez udzielanie informacji obywatelom drogą internetową. Jednakże w dalszym ciągu ukrywają swoje wewnętrzne rozważania na temat ustawodawstwa przed społeczeństwem a nawet wybranymi członkami parlamentów narodowych oraz Parlamentu Europejskiego.
Kiedy Komitety Parlamentu Europejskiego dyskutują na temat propozycji aktów prawnych, często odbywia się to na postawie przedawnionych wersji. Stojący za deputowanymi asystenci, studenci ze stałych przedstawicielstw, Komisja Europejska, Rada dysponują uaktualnionymi wersjami pochodzącymi z ostatniego spotkania odpowiedniej grupy roboczej Rady. To właśnie w tym gronie prawdziwe tworzenie prawa ma miejsce.
Według konkluzji szczytu UE w Sewilli w czerwcu 2002, spotkania Rady powinny być upublicznione.
Jak dotąd wiele restrykcji zostało zachowanych. W ramach prezydencji greckiej w 2003,, na przykład, tylko 8 spotkań Rady na blisko 170 będzie otwartych dla publiczności.
W przyszłości
Konwent w sprawie Przyszłości Europy zaproponuje otwartość we wszystkich spotkaniach Rady debatujących nad nowymi przepisami UE.
Jednakże Konwent nie spowoduje otwarcia jeszcze obrad komitetów legislacyjnych, aby zapoznać obywateli z procesem decydowania o przepisach ich dotyczących.
Otwarty Europejski Ombudsman, Jacob Söderman, zaproponował przejrzystość i reformy administracyjne.
Europejski Parlament złożył propozycję, aby wszystkie spotkania i dokumenty były jawne, chyba że deputowani większością ⅔ zdecydują odwrotnie.
Linki